Chanoeka: dag 4 ‘de vierde kaars’
Er zijn duidelijke richtlijnen voor het Chanoekafeest. De kaarsen moeten op één rechte lijn staan, zowel horizontaal als verticaal gezien. De chanoekia mag niet lager staan dan 30 centimeter van de vloer en bij voorkeur niet hoger dan 1 meter. Sommigen zetten de chanoekia voor het raam om bekendheid aan het wonder van Chanoeka te geven. Anderen plaatsen de chanoekia links in de deuropening, tegenover de mezoeza. Hoewel men voor het licht van de chanoekia kaarsen en allerlei soorten olie mag gebruiken, vervult men de mitswa (gebod) op zijn mooist wanneer men de chanoekia met olijfolie aansteekt. Het kruikje waarmee het wonder geschiedde bevatte immers olijfolie.
De lichten van de chanoekia moeten minstens een half uur ‘in nacht’ branden. Met ‘in nacht’ wordt bedoeld: na het voor die avond bepaalde tijdstip van zonsondergang (zoals vermeld in de Loeach).
Het is niet toegestaan om van het licht van de chanoekia op welke wijze dan ook gebruik te maken. Daarom ook worden de lichten met een aparte kaars de sjammasj, aangestoken.
Het aansteken van de lichtjes
Men zet de kaarsen klaar, aan de rechter kant van de chanoekia, van rechts naar links.
Behalve op vrijdagavond wordt elke avond ‘met nacht’ aangestoken, of zo snel mogelijk daarna na thuiskomst.
Men mag eventueel al direct na zonsondergang aansteken (behalve uiteraard op sjabbat).
Twee berachot (zegenspreuken)
Vóór het aansteken van de chanoekia maken we twee berachot. De eerste avond zijn het drie berachot. ‘Baroech atta Adon-naj Ello-heenoe mèlech ha’olam asjer kide’sjanoe bemits’wotaw we’tsiwanoe lahadliek neer sjel chanoeka.’ Vertaling: Gezegend bent U, Eeuwige onze God, Koning van de wereld, die ons geheiligd heeft door Zijn mitswot en ons opgedragen heeft om de Chanoeka lichtjes aan te steken.
Baroech atta Ado-naj Ello-heenoe mèlech ha’olam sjè’asa nisiem la’awoteenoe bajamiem haheem bazeman hazè.’ Vertaling: Gezegend bent U, Eeuwige God, Koning van de wereld, die wonderen deed voor onze voorouders, in die dagen, op deze datum.
Zie ook de artiekelen:
chanoeka-dag-3-de-sjemesh
het-joodse-chanoekafeest
chanoeka-dag-2