Proeven Aan de (digitale) kerk
Janneke Nijboer is verbindend missionair specialist van de Protestantse Kerk in Nederland (PKN) en geeft haar visie over de kerk in Corona tijd in een interview met de Raad van Kerken. “Kerkproeverij is een jaarlijks weekend in oktober waarin veel plaatselijke gemeenten hun deuren openstellen en gemeenteleden gasten kunnen meenemen om hen te laten 'proeven' aan een kerkdienst. Janneke: “Kerkproeverij 2020 staat gepland voor het weekend van 10 en 11 oktober. Natuurlijk wordt het anders dan anders. Zoals het er nu naar uitziet mogen we, onder voorbehoud van de maatregelen, dan met 100 mensen samenkomen. Kerkproeverij 2020 zal een mix worden tussen samenkomen ín de kerk en online vieren.”
Hoe organiseer je als kerk een proeverij als je gemeenteleden ook graag naar de dienst komen en het maximum snel bereikt is? Janneke: “Een gast meenemen is iets bijzonders. In het weekend van Kerkproeverij zou je kunnen zeggen: iemand die een gast meeneemt krijgt voorrang. We snappen best dat u als gemeentelid graag naar de kerk wilt, maar durf die gast voorrang te geven.”
Ook de online vieringen zullen voorlopig noodzakelijk blijven, vooral als gemeenten een klein kerkgebouw hebben. Juist het digitale kerk-zijn biedt kansen om uit te nodigen. “Het feit dat je anoniem kunt kijken en ‘proeven’ is een fantastische mogelijkheid voor mensen die niet gewend zijn aan kerkdiensten, ” vindt Janneke. “Juist nu kun je heel goed mensen uitnodigen een kijkje te nemen in je livestream. In deze tijd hebben mensen extra behoefte aan inspiratie en bemoediging. Bied bijvoorbeeld aan na de dienst te bellen zodat je met elkaar over de dienst kunt napraten.”
Bij Kerkproeverij staat de kerkdienst centraal. Veel mensen vinden de eredienst het aller belangrijkste van kerk-zijn, maar vinden het moeilijk een gast uit te nodigen. Janneke: “Als kerkganger ga je misschien je hele leven al naar de kerk, je bent het ontzettend gewend. Het idee iemand uit te nodigen die het niet gewend is kan beangstigend zijn. Misschien is je kerkdienst wel heel ontoegankelijk. Alles is raar en vreemd wat je daar doet: zingen, bidden voor een God die mensen niet kennen. Het legt heel erg de vreemdheid van ons geloof bloot.”
Janneke raadt gemeenten aan in aanloop naar Kerkproeverij het gesprek te organiseren en gemeenteleden voor te bereiden op het uitnodigen van anderen. “Mensen kunnen dan hun vragen en angsten kwijt. Misschien ga je als kerk ook nadenken over hoe je gastvrijer kunt worden. Het brengt je altijd bij de kern: voor wie of wat zijn we nu eigenlijk gemeente?”
Is het in deze coronatijd extra moeilijk om uitnodigend te zijn? Janneke: “Het is en blijft wel onze roeping als kerk om onze hand uit te strekken naar anderen. Misschien geeft de coronatijd wel een extra ingang: mensen zijn nieuwsgierig hoe u het volhoudt in deze tijd. U kunt uitleggen hoe u steunt ontvangt uit uw geloof en zeggen dat u dat wilt delen. Het gaat erom dat u durft uit te nodigen. Dan geeft u anderen een kans om kennis te maken met wat geloof en kerk-zijn voor u betekent.” Bij Kerkproeverij gaat het er vooral om dat we als kerken een uitnodigende cultuur krijgen. Janneke: “Over iemands antwoord hoeft u niet in te zitten, het gaat erom dat u die stap hebt durven zetten om iemand uit te nodigen. Wij gaan ook niet over het antwoord van de ander, dat werk kan alleen de Heilige Geest doen.”
Online vieringen trekken ook kijkers van buiten de kerk. Janneke: “Wees alert op de extra mensen die je dienst nu volgen. Maak bijvoorbeeld een voorbede voor mensen die online langskomen en even blijven hangen. Let op bij het woord van welkom en voeg bijvoorbeeld een dia toe in de livestream met ‘Heeft u behoefte aan een gesprek of verdieping, neem dan contact op met onze predikant.'”